به نام خدا

درادامه پست های قبلی به معرفی دیگرمعیارهای دیانت از نگاه علی علیه السلام می پردازیم:

ج) عمل صالح

همانطورکه درختان را از طریق میوه هایش می شناسند. عمل صالح نیز ، میوۀ ایمان راستین مسلمان است و به وسیلۀ اعمال اشخاص، میزان تعهدشان به دین شناخته می شود. امام علی-علیه السلام- می فرمایند: بِالصَّالِحَاتِ يُسْتَدَلُ عَلَى الْإِيمَانِ؛[۹] با عمل های صالح، به ایمان کسی استدلال می شود (عمل صالح، دلیل دین داری است). 

ـ يَعْمَلُ الْأعْمَالَ الصَّالِحَةَ وَهُوَ عَلَى وَجَلٍ؛[۱۰] [انسان تقواپیشه،] اعمال صالح انجام می دهد؛ در عین حال، باز بیمناک است.

 سعدیا گرچه سخن دان و مصالح گویی

                                               به عمل کار برآید، به سخن دانی نیست

د) اهتمام به واجبات

بالاترین تکلیف، عمل به واجبات است. دین داری هرکس، از میزان اهتمام او به واجبات و ادای تکالیف الهی شناخته می شود و ضایع ساختن فرایض، بیشترین ضربه را به دین می زند. ترک واجبات، نخستین گام فروپاشی بنیان دین داری است. امام علی-علیه السلام- می فرمایند:

ـ مَا أوْهَنَ الدِّينَ كَتَضْيِيعِ الْفَرَائِضِ؛[۱۱] هیچ چیز، مانند تباه ساختن واجبات، دین را سست نمی کند.حضرت در وصیت نامه شان پس از ضربت خوردن، بر نماز تأکید می کند و آن را ستون دین می فرمایند؛ فَإِنَّهَا عَمُودُ دِينِكُمْ. [۱۲] ،در عهدنامۀ مالک اشتر تأکید بسیاری به اقامۀ فرایض دارد که خالص کننده دین برای خدا و عبادت ویژه اي است. توصیه حضرت آن است که مسلمان در روز و شب، حق نماز را ادا کند و به آن اهمیت دهد؛ وَ لْيَكُنْ فِي خَاصَّةِ مَا تُخْلِصُ بِهِ لِلَّهِ دِينَكَ إِقَامَةُ فَرَائِضِهِ الَّتِي هِيَ لَهُ خَاصَّةً. [۱۳] مثال ترک واجبات و پرداختن به مستحبات، مثل آن است که جادۀ اصلی خراب باشد؛ اما به بازسازی حاشیه یا جاده فرعی بپردازیم.

[۹]. نهج البلاغه، خطبه ۱۵۶.

[۱۰]. همان، خطبه ۱۹۳.

[۱۱]. علي بن محمد ليثي واسطي، عيون الحكم والمواعظ، ج ۲، ح ۸۸۶۸.

[۱۲]. نهج البلاغه، نامه ۴۷.

[۱۳]. همان، نامه ۵۳.